Neithiwr (7fed o Ebrill, 2022), fe lansiodd Menna Elfyn, Athro Emerita Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant ei chyfrol newydd ‘Tosturi.’ Yn ystod y lansiad a gynhaliwyd yng Nghanolfan S4C Yr Egin, cafwyd darlleniadau o’r gyfrol, yn ogystal â...

Roeddwn am ysgrifennu colofn yr wythnos hon am y  ddeddf  a basiwyd  gan Senedd Cymru i wahardd taro plant. Mae hon yn ddeddf hynod bwysig , un a ddylai ddiogelu hawl y plentyn i gael ei drin heb drais. Nid yw cofiwch yn golygu nad oes angen disgyblaeth arnynt  gan...

Does neb biau iaith. Iaith sy biau ni neu’n berchen ar ein ffordd o’i thrin. Dyna pam y mae’r ymdeimlad  ei bod, y Gymraeg,  yn perthyn i bawb yng Nghymru o’r rhai sy’n darllen ac adnabod enwau lleoedd  i alw ffrindiau â’u henwau Cymraeg. Rwy’n cofio myfyriwr yn dweud...

Mae’n ddyddiau ansicr  i’r Wcrain  i Rwsia ac i’r byd. Os bu gêm ryfela, hon oedd hi. Wrth  lunio’r golofn ar Chwefror 1af, does neb yn rhyw siŵr iawn, heblaw un dyn efallai o’r  ffordd y bydd y gwynt yn chwythu. Os bu galw am ddoethineb, dyma’r adeg i oeri geiriau, i...

Blwyddyn Newydd dda i ddechrau. Ac anrhydedd o hyd yw cael llunio’r golofn hon. Dyma adeg cyhoeddi’r anrhydeddau brenhinol am y fonesig hon a hon neu’r marchog hwn ac arall. Y cam mwyaf gwyrdroedig oedd gwneud Tony Blair, troseddwr a rhyfelgi yn Knight Companion of...

Mae yna ymgyrch ar droed i beidio â phrynu dillad newydd am flwyddyn. Na, wna i ddim addo eto i beidio â phrynu pilyn am flwyddyn gron ond rwy’n llawn edmygedd o’r rheiny sydd wedi cychwyn yr ymgyrch a hynny er mwyn yr amgylchedd. Ond fe fues i o dipyn i beth yn...

Dyna air da yw ‘nerth’, gallwn osod pob math o eiriau tuag ato – a’r diweddaraf i mi yw’r gair cyfnerthydd am y pigiad at y ddwy arall. Rhaid canmol y rhai sy’n gwneud y gwaith hwn, nid ar chwarae bach y mae mynd trwy’r holl gynghorion a chwestiynau cyn gweinyddu’r...

Ganrif yn ôl roedd ymgais i ddosbarthu’r afonydd yn ôl adegau’r pysgod a oedd yno. Astudio’r afon a wnaem yn blant, a’r pysgod yno a’u canfod hefyd am fod y dŵr mor dryloyw. Er mai rhywbeth arall oedd eu dal ac yn amlach na pheidio llwyddai fy mrawd i ddal haig o...

Rwy’n cofio meddwl yn blentyn mai dim ond cwestiwn oedd ‘oes’. Ond wedyn daeth ‘yn oes oesoedd’ i’m geirfa a dechreuais sylweddoli ei fod yn air cyffredin ac anghyffredin. Gallwn ddweud wrth ffrind na welsom ein gilydd ‘ers oes’. Dysgais am y gwahanol Oesau: Oes...

Fel Llywydd Wales PEN Cymru hoffem ar ran yr aelodau ddathlu canmlwyddiant PEN Rhyngwladol sef sefydliad a ffurfiwyd yn 1921 i amddiffyn hawliau awduron ledled y byd. Eleni, cynhelir y Gyngres flynyddol yn rhithiol o’r 20-24 o Fedi, 2021. Prif nod PEN ers ei sefydlu...

Mynd a dod. Mae hanesion môr wastad yn rhoi salwch môr i mi. Er does dim byd yn fwy dymunol na chael nofio yn Sir Benfro. Erbyn i chi ddarllen hwn hwyrach y byddaf wedi oifad am y tro cynta eleni. Ond ym Mecsico flynyddoedd yn ôl bues i bron â boddi wrth fynd allan...

Colofn Gymraeg bob pythefnos yn y Western Mail, cyhoeddwyd gyntaf ar 7 Gorffennaf Mae gen i broblem gyda chofgolofnau. Hwyrach mai fy mab yn bedair oed oedd â’r sylw gorau pan alwodd y milwr ar sgwâr Aberbanc yn ‘ddyn jocan’. A na, nid meddwl ei fod yn ddoniol oedd e...

Colofn Gymraeg bob pythefnos yn y Western Mail, cyhoeddwyd gyntaf ar 24 Mehefin O am ryddhad pan ddaeth y chwiban ar ddiwedd y gêm rhwng Cymru a’r Eidal. A thrwy gydol y gêm dal anadl, ambell ebwch a gwg. Sawl un ohonon ni geisiodd rhedeg gyda nhw ar y cae, yn ein...