
Rhestr Fer 2023: Llyfr y Flwyddyn

Ennill y wobr nodedig ‘Cholmondeley Award’ gan Gymdeithas Awduron y DU, ‘The Society of Authors’
Mae’r Athro Barddoniaeth Emerita, a chyn Fardd Plant Cymru, Menna Elfyn yn cael ei hanrhydeddu gydag un o brif wobrau Cymdeithas yr Awduron, ‘Society of Authors’, mewn seremoni arbennig yn Eglwys Gadeiriol Southwark, Llundain ar y 1af o Fehefin, 2022. Rhoddir y Wobr...

Athro Emerita Y Drindod Dewi Sant yn lansio’i chyfrol ‘Tosturi’
Neithiwr (7fed o Ebrill, 2022), fe lansiodd Menna Elfyn, Athro Emerita Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant ei chyfrol newydd ‘Tosturi.’ Yn ystod y lansiad a gynhaliwyd yng Nghanolfan S4C Yr Egin, cafwyd darlleniadau o’r gyfrol, yn ogystal â...

Parch
Roeddwn am ysgrifennu colofn yr wythnos hon am y ddeddf a basiwyd gan Senedd Cymru i wahardd taro plant. Mae hon yn ddeddf hynod bwysig , un a ddylai ddiogelu hawl y plentyn i gael ei drin heb drais. Nid yw cofiwch yn golygu nad oes angen disgyblaeth arnynt gan...

Does neb biau iaith
Does neb biau iaith. Iaith sy biau ni neu’n berchen ar ein ffordd o’i thrin. Dyna pam y mae’r ymdeimlad ei bod, y Gymraeg, yn perthyn i bawb yng Nghymru o’r rhai sy’n darllen ac adnabod enwau lleoedd i alw ffrindiau â’u henwau Cymraeg. Rwy’n cofio myfyriwr yn dweud...

Wcrain
Mae’n ddyddiau ansicr i’r Wcrain i Rwsia ac i’r byd. Os bu gêm ryfela, hon oedd hi. Wrth lunio’r golofn ar Chwefror 1af, does neb yn rhyw siŵr iawn, heblaw un dyn efallai o’r ffordd y bydd y gwynt yn chwythu. Os bu galw am ddoethineb, dyma’r adeg i oeri geiriau, i...

Max Boyce
Blwyddyn Newydd dda i ddechrau. Ac anrhydedd o hyd yw cael llunio’r golofn hon. Dyma adeg cyhoeddi’r anrhydeddau brenhinol am y fonesig hon a hon neu’r marchog hwn ac arall. Y cam mwyaf gwyrdroedig oedd gwneud Tony Blair, troseddwr a rhyfelgi yn Knight Companion of...

Dillad
Mae yna ymgyrch ar droed i beidio â phrynu dillad newydd am flwyddyn. Na, wna i ddim addo eto i beidio â phrynu pilyn am flwyddyn gron ond rwy’n llawn edmygedd o’r rheiny sydd wedi cychwyn yr ymgyrch a hynny er mwyn yr amgylchedd. Ond fe fues i o dipyn i beth yn...

Cyfnerthydd a nerth
Dyna air da yw ‘nerth’, gallwn osod pob math o eiriau tuag ato – a’r diweddaraf i mi yw’r gair cyfnerthydd am y pigiad at y ddwy arall. Rhaid canmol y rhai sy’n gwneud y gwaith hwn, nid ar chwarae bach y mae mynd trwy’r holl gynghorion a chwestiynau cyn gweinyddu’r...

Dŵr Cymru
Ganrif yn ôl roedd ymgais i ddosbarthu’r afonydd yn ôl adegau’r pysgod a oedd yno. Astudio’r afon a wnaem yn blant, a’r pysgod yno a’u canfod hefyd am fod y dŵr mor dryloyw. Er mai rhywbeth arall oedd eu dal ac yn amlach na pheidio llwyddai fy mrawd i ddal haig o...

Gwobr Nobel Heddwch
Rwy’n cofio meddwl yn blentyn mai dim ond cwestiwn oedd ‘oes’. Ond wedyn daeth ‘yn oes oesoedd’ i’m geirfa a dechreuais sylweddoli ei fod yn air cyffredin ac anghyffredin. Gallwn ddweud wrth ffrind na welsom ein gilydd ‘ers oes’. Dysgais am y gwahanol Oesau: Oes...

Llywydd Wales PEN Cymru
Fel Llywydd Wales PEN Cymru hoffem ar ran yr aelodau ddathlu canmlwyddiant PEN Rhyngwladol sef sefydliad a ffurfiwyd yn 1921 i amddiffyn hawliau awduron ledled y byd. Eleni, cynhelir y Gyngres flynyddol yn rhithiol o’r 20-24 o Fedi, 2021. Prif nod PEN ers ei sefydlu...

Hanesion môr
Mynd a dod. Mae hanesion môr wastad yn rhoi salwch môr i mi. Er does dim byd yn fwy dymunol na chael nofio yn Sir Benfro. Erbyn i chi ddarllen hwn hwyrach y byddaf wedi oifad am y tro cynta eleni. Ond ym Mecsico flynyddoedd yn ôl bues i bron â boddi wrth fynd allan...

Bondo-Gronde
